AKROMEGALİ (DEVLİK HASTALIĞI)
Akromegali yaygın bir hastalık olmasına rağmen etrafınızda çok fazla denk gelemezsiniz. Ani bir rahatsızlık olmadığı için kişiler kendilerindeki değişimleri ne yazık ki fark edemezler. Uzun süreli bir değişimin sonucunda kişilerde kulak burun büyümesi, çene büyümesi, el ve ayaklarda büyüme gibi rahatsızlıklar gözlenir.
Akromegali beynin önünde bulunan hipofiz bezinde ortaya çıkan bir tümörün sonucunda gözlenen endokrinolojik bir hastalıktır. Büyüme hormonu salınımının artışının sonucunda vücutta durmuş olan büyüme tekrar başlar. Büyüme hormonu çocukluk çağında etkin olan bir hormondur. Uyku esnasında salınmaktadır. GH (growth hormon, büyüme hormonu) ve IGF-1 düzeylerine göre tanı konulmaktadır.
Akromegali tanısında kişilerin eski resimleri karşılaştırmalı olarak değerlendirilmektedir. Yüzde oluşan anormallikler kişinin kendisi tarafından fark edilemeyebilmektedir.
Uzun kemiklerin baş kısımlarında bulunan epifiz plakları kemiğin boyca uzamasını sağlar. Erişkinlikte kapanan epifiz plakları tekrar aktifleşemez. Bu nedenle akromegali hastalarında uzun kemiklerin boyca uzaması değil enine uzaması olur. El ve ayaklarda büyüme gözlenir. “Kare el” görünümünün oluşması el ayasının ve parmakların boyca uzamanın olduğu gibi kalmasına rağmen enine büyümesinden kaynaklanır. Yumuşak dokuların büyümesi gözlenmektedir.
Burun kenarları basıklaşmaya başlar, burun ve dudak arasındaki çizgi derinleşir, kaşların üzerindeki kemikler belirginleşir. Topuklardan büyümeler gözlenmektedir.
Akromegali tedavisinde başlıca yöntem hipofiz cerrahisidir. Transfenoideal cerrahi yöntemi ile hipofizde bulunan tümör çıkarılmaktadır. Tümörün küçültülebilmesi için çeşitli medikal tedavisi uygulanmaktadır. Takibinde ve tanısında GH ve IGF-1 düzeyleri değerlendirilmektedir.
Cerrahiden sonra vücutta oluşmuş etkiler kaybolmaktadır. Kemiklerde oluşan büyümeler geri dönüşlü değildir. Ancak yumuşak dokularda oluşan büyümeler eski haline yaklaşmaktadır. Eski görünümlerine tamamen dönülmemektedir.
Akromegali hastaları genellikle ayakkabı numaralarının büyümesi şikâyetiyle hastanelere başvurmaktadırlar. Ancak bunun yanı sıra metabolik rahatsızlıklar da gözlenmektedir. Ani baş ağrısı ve görme kaybı gibi şikâyetleri olabilmektedir.
