Beyinde Su Toplanması Nedenleri ve Tedavisi

Beyinde Su Toplanması Nedenleri ve Tedavisi
Beyinde su birikmesi ( hidrosefali ) beyin boşlukları arasında aşırı miktarda beyin omurilik sıvısının birikmesi olayıdır. Beyinde su birikmesi her yaşta insanda görülebilir. Belirtilerde görüldüğü yaş grubuna göre farklılıklar gösterir. Normal olarak beynin omurilik sıvısının beyin boşluğunda ve omurilikte bir dolaşma düzeni bulunmaktadır. Beyin bölgesinde karıncık adı verilen 4 tane havuzcuk bulunmaktadır. Beyin, omurilik sıvısı birinci ve ikinci yan karıcıklardan ince bir delik yoluyla üçüncü karıncık bölgesine geçer. Daha sonra bu sıvı biraz daha geniş olan dördüncü karıncığa iletildikten sonra son olarak omuriliğe ulaşır. Beyindeki sıvının ana görevi dış etkenlerden dolayı meydana gelebilecek zararı en aza indirmektir. Karıncık bölgesinde yoğun miktarda damarlar bulunur ve bu damarlar sayesinde bu sıvı devamlı olarak özel hücreler tarafından üretilmekte ve beynin içine salgılanmaktadır. Beyinde su toplanması nadir rastlanılan bir durumdur. Bu sıvının dolaşımı sırasında meydana gelen bir bozukluk hastalığın oluşmasına neden olmaktadır.
Hidrosefali Sebepleri
Bu hastalığın oluşmasında farklı sebepler söylenebilir. Genetik yatkınlık ile ilgili kesin bir şey söylenmemesine rağmen doğuştan oluşan olaylar da görülmüştür. Bunun yanında hastalığın diğer nedenleri bebek doğduktan sonra gelişimiyle birlikte ortaya çıkar. Hastalık iki kategoriye ayrılır. İlk kategoride; beyin-omurilik sıvısı beyin yapısından oluşan bir bozukluktan dolayı tıkanır ve ilerleyemez. İkinci kategoride ise sıvının beyin yapısında bulunan örümceksi yapıya benzeyen zar tarafından geri emilmesi sırasında birtakım sorunların oluşmasıdır. Hastalarda genellikle daha çok tıkanma nedeniyle beyinde su toplaması vakaları görülmektedir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir.
Beyin – omurilik sıvısı beyin içinde takip ettiği yolda karşısına bir tıkanıklık çıktığı zaman ileriye doğru gidemez ve burada birikmeye başlar. Zamanla bu bölge şişer ve beyinde hasar oluşur. Hastalıktan dolayı bebeklerde meydana gelen anormalliklerden biri de Dandy Walker’dır. Bu durumda çıkış kapısı olan 4. karıncıkta çıkış boşlukları yoktur ve bundan dolayı da beyinde su toplanması görülür. Sıvı zamanla burada birikir ve kist oluşur. Bunun sonucu olarak beyincik sağlıklı bir şekilde oluşamaz. Bunların dışında beyin kanamaları, kafaya alınan darbeler, geçirilmiş enfeksiyonlar emilim bozukluğuna neden olabileceklerinden hidrosefaliye neden olabilirler.
Hidrosefali Belirtileri
Çocuklarda meydana gelen hidrosefali hastalığının en göze çarpan belirtisi baş bölgesinde görülen aşırı büyümedir. Beyinde su biriktiği için kafa içindeki basınç artacaktır. Özellikle bebeklerde kafa şeklinde ani büyümeler, huzursuzluk durumu, gelişme geriliğinin olması, beslenme problemleri, kusma, uyuklama durumu, gözlerin aşağıya doğru sarkması gibi belirtiler görülüyorsa çocuk hemen doktora götürülmelidir. Beyinde su toplaması yetişkinlerde olduğundan onlarda da bazı belirtiler ortaya çıkmaktadır. Yetişkinlerde kafatası kemikleri gelişimini tamamladığı için kafanın hacminde bir büyüme olmaz. Beyin dokusunun aşırı basınca maruz kalmasından dolayı baş ağrıları, görmede problem, kusma, asabiyetlik, güçsüzlük, ilerleyen zamanlarda uykuya ihtiyaç duyma, idrarını kaçırma, yavaş veya sınırlı bir şekilde hareket etme, kas spazmı ve komaya kadar gidebilen belirtiler görülebilir.
Hidrosefali Tanısı
Bebeklerde büyük kafa, gözlerin sarkması ve bebekte görülen huzursuzluk durumları teşhis koymada yardımcı olur. yetişkin insanlarda ise teşhis koyabilmek için nörolojik bir muayene, hastanın şikayetleri, bilgisayarlı tomografi, MRG ve ultrasonografi gibi görüntüleme testleri teşhisin konmasında yardımcı olacaktır.
Hidrosefali Tedavisi
Beyinde su toplanmasının tedavisinde ilaçlar etkili olmadığından tedavi cerrahi girişim ile mümkündür. Beyin – omurilik sıvısının dolaşımının bozulmasına neden olan tıkanıklık bir tümör veya kistten dolayı meydana gelmiş ise buna yönelik bir operasyon yapılmalıdır. Tıkanıklık açılamaz ise beyin-omurilik sıvısının beyin içi dolaşım yolları operasyon ile değiştirilebilir. Beyin – omurilik sıvısının dolaşımını eski haline getirmek mümkün olmadığından sıvının beyinden farklı bir vücut boşluğuna akması sağlanır. Bu aktarımın yapılması için şant adı verilen elastik silikon bir boru kullanılır. Bu boru sayesinde aşırı olan beyin – omurilik sıvısı vücudun başka bir bölgesine taşınır. Böylelikle beyin içindeki basıncın fazla artması engellemiş olur. Yalnız devamlı olarak su üretildiği için bu sistem sürekli olarak çalışmak zorundadır. Eğer tanı bebek anne karnındayken konulmuş ise o zaman bebeğin mümkün olduğunca erken zamanda doğumunu sağlayarak hemen ameliyat yapılmalıdır. Şant, genel anestezi ile yerleştirilir. Kafatasına küçük bir delik açılır. Aletin bir ucu beyin – omurilik sıvısının bulunduğu odacığa konur. Daha sonra baş, boyun ve karnın altından geçen bir tünel açılır ve şantın diğer bir ucu da bu sıvının rahat bir şekilde emilebileceği kalp veya karın boşluğuna akıtılır.