Yeterli ve Dengeli Beslenme Nasıl Uygulanır ?
İnsan vücudu karmaşık bir yapıya sahiptir ve vücudun çeşitli besin maddelerine çeşitli oranlarda ihtiyacı bulunmaktadır. Aksi takdirde bu karmaşık olduğu kadar dengeli olan yapıda bozukluklar meydana gelmesi söz konusu olabilmektedir. İnsan vücudunun ihtiyacı olan besin maddelerinin ihtiyaç duyulan miktarda tüketilmesine dengeli beslenme denmektedir. Vücudun ihtiyaç duyduğu protein, karbonhidrat, su ve yağ gibi besin öğelerinin her birinin farklı bir işlevi bulunmaktadır. Bunun yanı sıra bunların her birine vücutta farklı oranlarda ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyacın altında ya da üstünde alım ise kişide bazı sorunların oluşmasına neden olacaktır.
Sağlıklı beslenme denildiğinde kişinin ihtiyaç duyduğu besin maddelerini dengeli bir şekilde tüketmesi aklımıza gelmelidir. Bu besinlerin hangi oranlarda alınması gerektiği konusunda ise besin piramidinden faydalanırız. Bu piramidin en altında ekmek, pirinç ve makarna grubu yer almaktadır. Bunlar gün içerisinde en çok ihtiyaç duyulan besinler olarak karşımıza çıkmaktadır. Günde 6-11 servis arasında tüketilmesi gerekmektedir. İkinci basamakta ise sebze ve meyve grupları karşımıza çıkar. Sebze grubu için günlük 3-5 servis ihtiyaç duyulurken meyve grubu için 2-4 servise ihtiyaç duyulmaktadır.
Üçüncü basamağa baktığımız zaman ise süt, peynir ve yoğurt grubu ile et, sakatat, balık, baklagiller, yumurta ve kuruyemiş grubu karşımıza çıkmaktadır. Bu iki grup için de günlük ihtiyaç 2-3 servis olarak karşımıza çıkmaktadır. Besin piramidinin en üst basamağına baktığımız zaman katı ve sıvı yağlar ile tatlılar grubu karşımıza çıkmaktadır. Bunlar vücutta en az ihtiyaç duyulan besinler olarak değerlendirilmektedir. Yani gün içerisinde diğer besin gruplarından dengeli bir şekilde tükettiğiniz takdirde vücudunuzun bu besinlere ihtiyacı kalmayacaktır.
Günlük hayatta tükettiğimiz besinlerin yarıdan fazlasının ise içeriğinde karbonhidrat miktarının fazla olduğu ekmek, pirinç ve makarna grubunun olduğunu görebiliyoruz. Bunun yanı sıra vitaminler bakımından zengin olan meyveler ve sebzeler de mevsimlerinde tüketildiği takdirde oldukça besleyici olabilmektedir. Meyve ve sebzelerden sonra gün içerisinde mutlaka almanız gereken besin grupları süt ve süt ürünleri ile et, balık ve yumurta gibi protein bakımından zengin gıdalardır.
Vücudun ihtiyaç duyduğu bu besin maddelerinin alınmadığı durumlarda dengeli beslenmeden söz edilemez. Bu gibi durumlarda kişide yetersiz beslenme görülür ve bu durum kişinin büyüme ve gelişmesinde engellemelere neden olarak sağlığının bozulmasına sebep olacaktır. Bu besinlerin gereğinden fazla alındığı durumlarda ise dengesiz beslenme görülür. Bu durumda gereğinden fazla alınan besinler yağ olarak depolanacağından obezite ve buna bağlı olarak gelişen pek çok hastalığın oluşmasına neden olacaktır.
Genel olarak yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığına sahip olan kişilerin sağlam ve sağlıklı bir görünüşe sahip oldukları görülür. Bu kişilerin hareketli ve esnek bir bedene sahip olduklarını, cildinde sorunlar olmadığı, canlı ve parlak saçlara sahip olduğu, gözlerinin sağlıklı olduğu, çalışmaya istekli bir kişiliğe sahip olduğu gibi izlenimlerde bulunulabilir. Yetersiz ve dengesiz beslenen kişilere baktığımızda ise bu kişilerin hareket kabiliyetinin az olduğunu ve hareket etme konusunda isteksiz olduklarını, sağlıksız bir görünüşe sahip olduklarını, cilt sorunları yaşadıklarını ve çalışmaya hevesli olmadıklarını görebilmek mümkündür.